Làng nghề xuồng, ghe Bà Đài (xã Long Hậu, Lai Vung- Đồng Tháp) đã có hàng trăm năm nay. Các chủ cơ sở cho biết, công việc thì luôn có suốt năm nhưng thời điểm tất bật nhất là vào mùa đón lũ. Không chỉ thương lái địa phương mà khắp các tỉnh miền Tây cũng đổ về, đắt nhất là xuồng cui và xuồng thơ (Cần Thơ)– phương tiện giăng câu, thả lưới thông dụng vào mùa nước nổi.
Khởi xướng nên làng nghề này là ông Phạm Văn Thuông (1875 – 1945). Quê quán: xã Long Hậu, huyện Lai Vung. Ông rất giỏi nghề mộc, và rất vững về “mực mẹo” nghề đóng xuồng. Sản phẩm làm nên “danh tiếng” của ông là “chiếc xuồng cui và ghe tam bản”.Vốn tính cẩn trọng, ông hướng dẫn người theo học nghề với qui trình từ dễ đến khó : cưa ván, búng mực, bào, uốn be, vô vỏ, lọng cong… do đó ở làng này đã hình thành nên lớp thợ trẻ thạo nghề lại biết kết hợp nhuần nhuyễn với công nghệ chuyên môn hoá nên ngày càng có nhiều sáng kiến, tạo ra nhiều mẫu mã mới đáp ứng theo nhu cầu của nhân dân và xu hướng phát triển của xã hội.
Làng nghề xuồng, ghe Bà Đài chạy dài gần 1km theo rạch Bà Đài, 2 bên là ấp Long Hòa và Long Hưng 2 (xã Long Hậu). Vừa tới đầu con rạch, chúng tôi đã nghe tiếng cưa bào xoèn xoẹt, tiếng đóng đinh chát chúa… Đi sâu vào phía trong, ghe xuồng chất đầy hai bên bờ con rạch, nhiều chiếc ghe to tướng (loại hàng chục tấn) đang trong giai đoạn hoàn thành.
Ông Hồ Văn Phúc– chủ một cơ sở ở ấp Long Hưng 2 cho biết, hầu như nhà nào ở làng nghề này cũng có người biết đóng ghe xuồng và dù có làm ruộng rẫy thì cũng tranh thủ thời gian “làm thợ”. Năm nào cũng vậy, để chuẩn bị nguồn hàng (chủ yếu là xuồng) cho mùa lũ thì khoảng tháng 2- 3 âl là các lái đã đặt hàng, giao tiền cho các chủ cơ sở và xem như đó là tiền “đầu tư” trước. Vì thế, không đợi đến mùa nước nổi mà các cơ sở đã bắt tay vào việc từ rất sớm để đảm bảo nguồn hàng. “Riêng cơ sở tui nhỏ nên mùa nước hàng năm chỉ chuẩn bị khoảng 300 xuồng, những cơ sở lớn thì đóng cả ngàn chiếc. Đa số thường làm theo đơn đặt hàng của lái nên không có hàng tồn. Mùa này, bán chạy nhất là xuồng cui và xuồng thơ (xuồng Cần Thơ) ngang 1m, dài 4,5m”- ông nói.
Làng nghề đóng xuồng, ghe được công nhận làng nghề truyền thống từ năm 2005. Trước đây, có trên 200 hộ và mỗi năm cung cấp cho thị trường trên 10.000 sản phẩm, chủ yếu làm thủ công. Những năm gần đây, nhiều loại máy móc được đưa vào sử dụng, sản phẩm làm ra cũng nhiều hơn.
Theo baodongthap